مطالعه اسکن مغز هزاران نفر نشان داد تضعیف حافظه فعال در مصرف‌کنندگان حشیش مشهود است.با وجود تصور برخی مبنی بر بی‌ضرر بودن مصرف حشیش و ماریجوانا به دلیل منشاء طبیعی آن‌ها، پژوهش جدید محققان این باور را به چالش کشیده است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که مصرف قابل توجه محصولات گیاه شاهدانه (Cannabis) می‌تواند آسیب‌های جدی به حافظه و عملکردهای شناختی مغز وارد کند.
تضعیف حافظه فعال در پی مصرف کوتاه و بلندمدت ماریجوانا
بر اساس گزارش فورچون، پژوهشگران دانشگاه کلرادو با استفاده از تکنیک‌های تصویربرداری مغزی، اثرات مصرف محصولات گیاه شاهدانه بر عملکرد مغز بیش از هزار فرد در بازه سنی ۲۲ تا ۳۶ سال را مورد بررسی قرار دادند. این مطالعه هم اثرات مصرف طولانی‌مدت و هم تأثیرات فوری پس از مصرف این مواد را ارزیابی کرد.
نتایج نشان داد که ۶۸ درصد افرادی که اخیراً ماریجوانا مصرف کرده بودند، در حین انجام فعالیت‌های مرتبط با حافظه فعال، عملکرد مغزی ضعیف‌تری از خود نشان دادند. همچنین، ۶۳ درصد از مصرف‌کنندگان طولانی‌مدت نیز در زمینه حافظه فعال دچار عملکرد پایین‌تری بودند. لازم به ذکر است که حافظه فعال یا حافظه کاری، مسئول نگهداری موقت اطلاعات مورد نیاز برای فعالیت‌هایی نظیر استدلال و حل مسئله است.
لزوم درک کامل اثرات مصرف شاهدانه بر سلامت مغز
محققان در این پژوهش تأکید می‌کنند: «با توجه به افزایش روزافزون مصرف شاهدانه در سطح جهان، مطالعه اثرات آن بر سلامت انسان از اهمیت فزاینده‌ای برخوردار است. از طریق این تحقیقات، می‌توانیم درک جامعی از مزایا و خطرات احتمالی مصرف شاهدانه ارائه دهیم و افراد را برای اتخاذ تصمیمات آگاهانه با درک کامل پیامدهای احتمالی توانمند سازیم.»
روش‌شناسی پژوهش: گروه‌بندی مصرف‌کنندگان و اسکن مغزی
در این مطالعه، هزار و سه شرکت‌کننده به سه گروه تقسیم شدند: گروه مصرف‌کنندگان سنگین (بیش از هزار بار مصرف در طول عمر)، گروه مصرف‌کنندگان متوسط (۱۰ تا ۹۹۹ بار مصرف) و گروه غیرمصرف‌کننده (کمتر از ۱۰ بار مصرف).
برای بررسی دقیق تأثیرات مصرف ماریجوانا، محققان از روش اسکن مغزی fMRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی کارکردی) استفاده کردند. آن‌ها همچنین ۷ مسئله شناختی را در اختیار شرکت‌کنندگان قرار دادند تا تکمیل کنند و بدین ترتیب، عملکرد حافظه فعال، احساسات، زبان، مهارت‌های حرکتی (مانند ضربه‌زدن با انگشت) و سایر جنبه‌های شناختی مغز شرکت‌کنندگان مورد ارزیابی قرار گرفت.
ارتباط مستقیم مصرف ماریجوانا با ضعف حافظه فعال
یافته‌های این پژوهش نشان داد که مصرف حشیش و ماریجوانا از نظر آماری تأثیر قابل توجهی بر عملکرد مغز در طول انجام تکالیف مرتبط با حافظه فعال دارد. به عبارت دیگر، احتمال تصادفی بودن ارتباط بین مصرف این مواد و عملکرد ضعیف حافظه بسیار پایین است. این تأثیر هم در مصرف‌کنندگان طولانی‌مدت و هم در افرادی که اخیراً این مواد را مصرف کرده بودند، مشاهده شد. به طور کلی، محققان معتقدند که مصرف زیاد شاهدانه می‌تواند فعالیت برخی نواحی کلیدی مغز را کاهش دهد. این نواحی مغزی نقش مهمی در عملکردهای شناختی اساسی مانند تصمیم‌گیری، حافظه، توجه و پردازش هیجانی ایفا می‌کنند.
انتشار یافته‌های پژوهش در مجله JAMA Network Open
نتایج حاصل از این پژوهش جامع در مجله معتبر JAMA Network Open به چاپ رسیده است. این یافته‌ها بر اهمیت آگاهی‌بخشی در مورد اثرات بالقوه منفی مصرف ماریجوانا بر عملکرد مغز و حافظه تأکید می‌کند.
