در عصر حاضر، حوزه سلامت در آستانه تحولی شگرف قرار گرفته است. هوش مصنوعی، دستگاههای پوشیدنی، دادههای چندوجهی، واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و سایر فناوریهای نوین، به سرعت در حال پیشبرد این تحول هستند.
جامعه پزشکی در سالهای اخیر، شاهد تأثیر روزافزون هوش مصنوعی بر مراقبتهای بالینی بوده است، اما همچنان راههای جدیدی کشف میشوند که AI میتواند از طریق آنها جان انسانها را نجات دهد، نتایج سلامت را بهبود بخشد و قدرت بیماران را افزایش دهد.
دکتر دنیل کرفت، از چهرههای برجسته نوآوریهای سلامت و بنیانگذار رویداد نکستمِد هلث (NextMed Health)، در خط مقدم تلاش برای تحقق چنین تحولی ایستاده است.
این رویداد، که با هدف بحث درباره تسریع ایجاد فناوریهای جدید در حوزه سلامت از 30 مارس (10 فروردین) تا 2 آوریل (13 فروردین) برگزار میشود، به بررسی پیشرفتهای کلیدی که در آینده پزشکی در دهه پیش رو شکل خواهند گرفت، میپردازد. در ادامه، 6 دستاورد ایجاد شده در حوزه سلامت به واسطه هوش مصنوعی را که برخی از آنها میتوانند خود مراقبتی مؤثر را ممکن کنند، بیان میکنیم. دکتر کرفت در این رویداد درباره این دستاوردها توضیح خواهد داد.
امکانپذیر کردن پایش مداوم علائم حیاتی
یکی از مهمترین دستاوردهای حوزه سلامت، امکانپذیر شدن پایش مداوم علائم حیاتی با استفاده از دستگاههای پوشیدنی هوشمند و کمهزینه است. در گذشتهای نه چندان دور، پایش لحظهای فقط در بخشهای مراقبت ویژه ممکن بود، جایی که پزشکان میتوانستند ضربان قلب، فشار خون و سایر شاخصهای حیاتی را رصد کنند. اما تصور کنید از این پس این ابزارها برای همه، در هر روز و هر لحظه، در دسترس باشند.
قابلیت پایش لحظهای شاخصهای کلیدی سلامت میتواند شناسایی زودهنگام بیماریها، انجام مداخلات پیشگیرانه و اعمال درمانهای مؤثرتر و کمتهاجمیتر را ممکن کند. سیستمهای مبتنی بر هوش مصنوعی این تحول را ممکن خواهند کرد و مسیر مراقبتهای پزشکی را از مدلی واکنشی، به رویکردی مداوم و شخصیسازیشده در بهینهسازی سلامت تغییر خواهند داد. میتوان گفت امکانپذیر کردن پایش مداوم علائم حیاتی مهمترین کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی است.
ارائه دادههای چندوجهی مرتبط با سلامت
هوش مصنوعی در حال کشف بینشهای جدید درباره انواع دادههای سلامت چندوجهی است که فراتر از علائم حیاتی شناختهشده معمول امروزی هستند. دکتر کرفت بر بهرهمندی از تواناییهای بالقوه حوزههای مرتبط با یکپارچهسازی ژنومیک، تجزیه و تحلیل میکروبیوم، متابولومیکس و عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت برای ایجاد پروفایلهای جامع سلامت تأکید دارد.
این جریانهای داده میتوانند هوشمندسازی فرایند کنترل سلامت و ارائه توصیههای شخصیسازیشده بر اساس سن، فرهنگ، شخصیت و اهداف سلامتی هر فرد را ممکن کنند.
امکانپذیر کردن تشخیص زودهنگام بیماریها
تشخیص زودهنگام همچنان یکی از مؤثرترین راهها برای بهبود نتایج سلامت است. در حال حاضر ابزارهای تشخیصی مبتنی بر AI قادر به شناسایی بیماریهایی مانند سرطان، مشکلات قلبی و اختلالات عصبی با دقتی بیسابقه و در مراحل اولیهاند. مدلهای یادگیری ماشینی که بر اساس تصاویر پزشکی آموزش دیدهاند، در حال حاضر به رادیولوژیستها کمک میکنند ناهنجاریها را با دقت بسیار بالایی شناسایی کنند.
پایش گسترده سلامت منجر به ایجاد جامعه سالمتری میشود، اما تأثیر تحولآفرین واقعی هوش مصنوعی در قابلیت آن برای مقرونبهصرفهتر و دسترسپذیرتر کردن مراقبتهای پزشکی برای همه نهفته شده است.
ایجاد تغییر قابلتوجه در شیوههای متداول پزشکی
ادغام هوش مصنوعی در حوزه سلامت، شیوههای پزشکی را نیز متحول میکند. سیستمهای پشتیبان تصمیمگیری مبتنی بر AI میتوانند در کمک به پزشکان در تشخیص، برنامهریزی درمان و جراحی، کاهش مسئولیت شناختی آنها و بهبود نتایج درمانی بیماران مؤثر باشند.
امکانپذیر کردن ایجاد دوقلوی دیجیتال
یکی دیگر از جنبههای تحولآفرین حوزه سلامت به لطف هوش مصنوعی، ظهور «دوقلوهای دیجیتال» است؛ مفهومی که به ایجاد نسخههای مجازی از سیستمهای پیچیده مربوط میشود.
در نهایت، دکتر کرفت در رویداد NextMed Health درباره «هوش مصنوعی عاملی (Agentic AI)» و استفاده از «عاملهای دیجیتال» برای نظارت بر سلامت ما صحبت میکند. این فناوری میتواند باعث تسهیل مکالمات سلامتمحور، ارائه هشدارهای لازم و پیشنهادهایی برای بهبود سبک زندگی، القای احساس قدرت بیشتر به بیمار و ممکن کردن کنترل بیشتری بر سلامت روزمره ما شود.