توسعه برق‌آسای فناوری هوش مصنوعی، تأمین انرژی مورد نیاز آن را به یکی از بزرگترین معضلات پیش روی شرکت‌های فناوری تبدیل کرده است. تازه‌ترین بررسی‌ها نشان می‌دهد که میزان مصرف برق دیتاسنترهای هوش مصنوعی در آینده‌ای نزدیک، حتی از مصرف برق مورد نیاز برای استخراج بیت‌کوین نیز فراتر خواهد رفت و ممکن است به سطح مصرف انرژی کل یک کشور برسد.
به گزارش تک اسپات، «الکس دو فریس-گائو»، دانشجوی دکترای مؤسسه مطالعات محیط‌زیستی دانشگاه وریجی آمستردام، در پژوهش خود که در نشریه معتبر Joule به چاپ رسیده، به دقت این تحول نگران‌کننده را مورد بررسی قرار داده است. این تحقیق با استناد به مشخصات فنی عمومی سخت‌افزارها، پیش‌بینی‌های تحلیل‌گران صنعتی و داده‌های موجود از شرکت‌ها، حجم تولید و میزان مصرف انرژی سخت‌افزارهای هوش مصنوعی را برآورد کرده است.
تخمین مصرف برق در نبود شفافیت شرکت‌ها
از آنجایی که شرکت‌های بزرگ فناوری به ندرت اطلاعات دقیقی درباره مصرف برق عملیات هوش مصنوعی خود منتشر می‌کنند، این محقق برای تخمین زدن از روش «مثلث‌سازی» (Triangulation) بهره گرفته است. او با بررسی دقیق زنجیره تأمین تراشه‌های پیشرفته و ظرفیت تولید بازیگران کلیدی در این صنعت، مانند شرکت TSMC (بزرگترین تولیدکننده تراشه‌های سفارشی در جهان)، برآوردی از میزان انرژی مورد نیاز این عملیات‌های عظیم به دست آورده است.
بر اساس این تحلیل‌ها، هر تراشه هوش مصنوعی انویدیا H100، که یکی از ارکان اصلی مراکز داده نوین به شمار می‌رود، هنگام اجرای مداوم مدل‌های پیچیده، حدود 700 وات برق مصرف می‌کند. تصور کنید وقتی این عدد را در میلیون‌ها تراشه انویدیا H100 ضرب کنیم، مجموع مصرف انرژی به سطحی بسیار نگران‌کننده می‌رسد.
افزایش سرسام‌آور مصرف انرژی و چشم‌انداز آینده
این محقق برآورد می‌کند که سخت‌افزارهای هوش مصنوعی تولید شده در سال‌های 2023 و 2024، به تنهایی ممکن است بین 5.3 تا 9.4 گیگاوات برق نیاز داشته باشند. این میزان، تقریباً معادل کل مصرف برق کشور ایرلند است!
نکته قابل توجه این است که موج اصلی افزایش مصرف انرژی در حوزه هوش مصنوعی تازه در راه است. فناوری بسته‌بندی CoWoS شرکت TSMC این امکان را فراهم می‌کند که پردازنده‌های بسیار قدرتمند و حافظه‌های پرسرعت در یک واحد یکپارچه، به عنوان قلب تپنده سامانه‌های هوش مصنوعی مدرن، عمل کنند. دو فریس-گائو اشاره می‌کند که TSMC ظرفیت تولید CoWoS خود را بین سال‌های 2023 تا 2024 بیش از دو برابر افزایش داده، اما با این وجود، تقاضا از سوی شرکت‌های تولیدکننده تراشه مانند انویدیا و AMD همچنان از عرضه پیشی گرفته است.
ظاهراً TSMC قصد دارد تا سال 2025 نیز ظرفیت تولید CoWoS خود را دوبرابر کند. این محقق پیش‌بینی کرده است که اگر روند فعلی توسعه و گسترش هوش مصنوعی ادامه یابد، مجموع برق مورد نیاز سامانه‌های هوش مصنوعی تا پایان سال جاری میلادی (2025) می‌تواند به 23 گیگاوات برسد که این میزان تقریباً معادل میانگین مصرف برق کل کشور بریتانیا است.
این آمار و ارقام، زنگ خطر را برای برنامه‌ریزان انرژی و فعالان محیط زیست به صدا درآورده است و نیاز به راه‌حل‌های پایدار برای تأمین انرژی این فناوری پیشرو را بیش از پیش ضروری می‌سازد. به همین دلیل، برخی شرکت‌های بزرگ فناوری برای حل این مشکل، به سمت ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای روی آورده‌اند تا بتوانند تقاضای فزاینده هوش مصنوعی برای انرژی را برآورده سازند.
