
شناسایی سن با استفاده از هوش مصنوعی به مرحلهای حیرتانگیز وارد شده است؛ اکنون تنها کافی است تصویری از صورت خود ارائه دهید تا الگوریتم، سن واقعی بدن شما را تخمین بزند.
در دوران پزشکی فردیسازیشده، آگاهی از سن بیولوژیکی اهمیت فزایندهای یافته است. برخلاف سن شناسنامهای که صرفاً بر مبنای تاریخ تولد محاسبه میگردد، سن بیولوژیکی نمایانگر وضعیت حقیقی بدن است و میتواند پیشبینی دقیقتری از سلامت، روند پیری و حتی طول عمر ارائه نماید. در این نوشتار، با الگوریتمی آشنا خواهید شد که با تحلیل چهره، اطلاعاتی فراتر از ظاهر شما را در اختیار پزشکان و متخصصان قرار میدهد.
سن بیولوژیکی چیست و چرا حائز اهمیت است؟
سن بیولوژیکی، یک شاخص علمی به منظور ارزیابی وضعیت عملکردی بدن انسان به شمار میرود. این شاخص میتواند نسبت به سن تقویمی شما بیشتر یا کمتر باشد و تحت تأثیر عواملی نظیر ژنتیک، تغذیه، کیفیت خواب، میزان استرس و شیوه زندگی قرار گیرد. به عبارت سادهتر، امکان دارد یک بدن ۴۰ ساله، عملکردی مشابه یک بدن ۳۰ ساله داشته باشد یا برعکس.
الگوریتم نوین که بر پایه شبکههای عصبی عمیق طراحی شده است، از طریق بررسی ویژگیهای چهره مانند چینوچروکها، رنگ پوست، تقارن اجزای صورت و حتی بافت پوست، سن بیولوژیکی فرد را تخمین میزند. این همان نوع فناوری است که پیشتر در سیستمهای تشخیص چهره یا خودروهای خودران نیز مورد استفاده قرار گرفته است.
نحوه آموزش الگوریتم و منابع داده
پژوهشگران به منظور آموزش این مدل، از یک مجموعه داده گسترده شامل میلیونها تصویر پرتره بهره بردهاند. این تصاویر با اطلاعاتی از قبیل سن حقیقی، سوابق پزشکی و شاخصهای بالینی ترکیب شدهاند. بدین ترتیب، الگوریتم توانسته است ارتباط آماری میان ظاهر صورت و وضعیت فیزیولوژیکی بدن را فرا بگیرد.
دقت بالای الگوریتم در تخمین سن بیولوژیکی
یافتههای این تحقیق که در نشریه معتبر Nature Aging به چاپ رسیده است، نشان میدهد که اختلاف میان سن زیستی تخمینزدهشده توسط مدل و دادههای بالینی، به طور میانگین کمتر از ۵ سال است. این سطح از دقت، برای مدلی که صرفاً به یک تصویر تکیه دارد، یک پیشرفت قابل توجه محسوب میگردد.
کاربردهای بالقوه در پزشکی، بیمه و سبک زندگی
امکان تشخیص سن زیستی از طریق تصویر، چشماندازهای نوینی را در عرصه پزشکی میگشاید. پزشکان میتوانند از این ابزار برای شناسایی زودرس روندهای نگرانکننده پیری یا اختلالات متابولیک بهره ببرند. در صنعت بیمه، سن زیستی میتواند به منظور تعیین دقیقتر میزان ریسک بیمهگذاران مورد استفاده قرار گیرد.
حتی برنامههای آمادگی جسمانی و اپلیکیشنهای مرتبط با سبک زندگی نیز قادر خواهند بود با ادغام این الگوریتم، برنامههای شخصیسازیشدهتری را ارائه دهند. البته، لازم به ذکر است که این فناوری هنوز در مراحل ابتدایی تکامل خود قرار دارد و نمیتواند جایگزین ارزیابیهای بالینی سنتی شود.
محدودیتها، چالشها و ملاحظات اخلاقی
علیرغم دقت بالای این الگوریتم، چالشهای مهمی همچنان وجود دارند. به عنوان مثال، آیا عملکرد مدل در میان نژادهای گوناگون یا شرایط نوری مختلف یکسان خواهد بود؟ آیا استفاده از این فناوری ممکن است منجر به تصمیمگیریهای ناعادلانه گردد؟
تجزیه و تحلیل چهره به منظور استخراج اطلاعات زیستی، موضوعی حساس از منظر حفظ حریم خصوصی به شمار میرود. استفاده گسترده از این فناوری در فرآیندهای استخدام، بیمه یا خدمات بهداشتی میتواند پیامدهای اخلاقی و قانونی در پی داشته باشد. تجربیات حاصل از فناوریهای مشابه نشان داده است که شفافیت در روشها و محدودسازی کاربردها از اهمیت بسزایی برخوردار است.
مقایسه با روشهای کنونی تخمین سن بیولوژیکی
در حال حاضر، روشهایی نظیر آزمایش خون، اندازهگیری سطح تلومرها و اسکنهای تخصصی برای تخمین سن زیستی مورد استفاده قرار میگیرند. الگوریتم تصویری معرفیشده اگرچه از سرعت و هزینه کمتری برخوردار است، اما نمیتواند به تنهایی جایگزین روشهای رایج پزشکی شود. در بهترین حالت، این ابزار میتواند به عنوان یک مکمل مفید برای غربالگری سریع و اولیه در سطح عموم به کار گرفته شود.