نوسانات نرخ ارز، به ویژه افزایش قیمت دلار، یکی از مهمترین چالش‌های اقتصادی بسیاری از کشورها، از جمله ایران، محسوب می‌شود. این نوسانات، تأثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد، معیشت مردم و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی دولت‌ها دارد. در این متن ، به بررسی عوامل موثر بر افزایش قیمت دلار پرداخته می‌شود.
نرخ تورم: افزایش نرخ تورم، به دلیل کاهش ارزش پول ملی، تقاضا برای ارزهای خارجی، به ویژه دلار، را افزایش می‌دهد.
نرخ رشد نقدینگی: افزایش بی‌رویه نقدینگی در اقتصاد، قدرت خرید پول ملی را کاهش داده و به افزایش تقاضا برای ارز خارجی منجر می‌شود.
کاهش ارزش صادرات: کاهش ارزش صادرات نسبت به واردات، به کاهش عرضه ارز و افزایش تقاضا برای آن منجر شده و در نتیجه قیمت دلار افزایش می‌یابد.
بدهی خارجی: افزایش بدهی خارجی و نیاز به بازپرداخت آن، به افزایش تقاضا برای ارز خارجی، به ویژه دلار، منجر می‌شود.
اختلال در عرضه و تقاضای ارز: هرگونه اختلال در عرضه و تقاضای ارز در بازار، مانند تحریم‌ها یا کاهش درآمدهای نفتی، می‌تواند به نوسانات شدید نرخ ارز منجر شود.
عوامل سیاسی موثر بر افزایش قیمت دلار
تحریم‌ها: تحریم‌های اقتصادی علیه یک کشور، به محدود شدن دسترسی آن کشور به ارز خارجی و افزایش تقاضا برای آن منجر می‌شود.
تنش‌های سیاسی: تنش‌های سیاسی داخلی یا بین‌المللی، به افزایش عدم اطمینان در بازار و در نتیجه افزایش تقاضا برای ارزهای امن مانند دلار منجر می‌شود.
تغییرات در سیاست‌های اقتصادی دولت: تغییرات ناگهانی در سیاست‌های اقتصادی دولت، مانند تغییر نرخ ارز یا کنترل‌های ارزی، می‌تواند به افزایش نوسانات نرخ ارز منجر شود.
عوامل روانی موثر بر افزایش قیمت دلار
انتظارات تورمی: افزایش انتظارات تورمی در جامعه، به افزایش تقاضا برای ارز به عنوان یک دارایی امن منجر می‌شود.
روانشناسی بازار: رفتارهای هیجانی و گله‌ای سرمایه‌گذاران، می‌تواند به نوسانات شدید نرخ ارز منجر شود.
رسانه‌ها: اخبار و گزارش‌های رسانه‌ها درباره وضعیت اقتصادی و سیاسی یک کشور، می‌تواند بر احساسات سرمایه‌گذاران و در نتیجه نرخ ارز تأثیر بگذارد.
نرخ بهره: افزایش نرخ بهره در یک کشور، می‌تواند به افزایش ارزش پول ملی آن کشور و کاهش تقاضا برای ارزهای خارجی منجر شود.
قیمت جهانی نفت: تغییرات در قیمت جهانی نفت، می‌تواند بر درآمدهای ارزی کشورهای صادرکننده نفت و در نتیجه نرخ ارز آنها تأثیر بگذارد.
رویدادهای جهانی: رویدادهای مهم جهانی مانند جنگ‌ها، بحران‌های مالی و تغییرات در سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی بزرگ، می‌تواند بر نرخ ارزهای مختلف تأثیر بگذارد.
